در سالهای اخیر بسیاری از کشورها انواع مختلف سیستم رای گیری را پذیرفته و آزمایش کردهاند، زیرا اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد و تاثیرات این سیستم ها به دست آمده است.
همانطور که میدانید رای گیری حضوری در بسیاری از کشورها همچنان در حال اجراست بنابراین نیاز است با پیشرفت علم و تکنولوژی این نوع از انتخابات به پایان رسد زیرا مشکلات بسیاری را ایجاد میکند.
اما رای گیری الکترونیکی به عنوان یکی از جدیدترین روش های برگزاری انتخابات است که به عنوان یک رقیب جدی در بحث بر سر سیستمهای رای گیری بهینه ظاهر شده است.
طرفداران رای گیری آنلاین ادعا میکنند که این باعث بهبود شمارش آرا، کاهش تقلب و تسهیل رای دادن به رای دهندگان میشود. با این حال، برخی مطالعات نشان میدهد که دستیابی به این اهداف در صورتی امکان پذیر است که سامانه برگزاری انتخابات کاملا بیطرف باشد.
اکثر سیستمهای سنتی انتخابات در هر صورت ممکن قابل پذیرش هستند. از ابتدای شروع برگزاری انتخابات در کشورها که هنوز پیشرفت تکنولوژی تا به این حد نرسیده بود، سازمانها و احزاب اقدام به برگزاری انتخابات به صورت حضوری کردند.
در انتخابات حضوری تمامی افراد واجد شرایط باید به محل برگزاری انتخابات رفته و رای خود را در صندوق آرا بیاندازند و در آخر تمامی صندوقها شمارش شده و نامزدی که بیشتر آرا را داشته باشد به عنوان برنده این انتخابات شناخته میشود.
معمولاً در انتخابات حضوری از رای دهندگان خواسته میشود تا رای خود را در پاکتهای دوتایی برای حفاظت از حریم خصوصی خود ارسال کنند.
اما بزرگترین سازمانی که تا به امروز از رای گیری نامههای پستی استفاده کرده است، سازمان تیمسترز یا Teamsters (نمایندگی کارگران در صنعت فیلم کانادا از جمله: تیم رانندگان، تیم امنیتی، کارگران پذیرایی و بسیاری دیگر) است.
در سال 1988 تیمسترها نامهای را برای 1.5 میلیون عضو ارسال کردند. به گفته ناظران انتخابات تیمسترها، تنها مشكلات آنان بیش از یکبار حق رای و شرکت در انتخابات توسط رای دهندگان بود که این مشکل به طور کامل در رای گیری اینترنتی حل شده است. لذا بسیاری بر این باورند که رای گیری حضوری پتانسیل برای فرصت تقلب را افزایش میدهد.
در ادامه به معرفی برخی معایب در انتخابات حضوری میپردازیم.
انتخابات آنلاین، انتخاباتی بینظیر، عملی و خاص است. رای گیری آنلاین سرنوشت کشورها را تغییر میدهد، بر مشارکت و فعالیت در سیاست تاثیر میگذارد و زندگی و نگرش شهروندان را به شدت تحت تاثیر قرار میدهند.
بر این اساس حتما نیاز بوده که در برگزاری انتخابات به صورت آنلاین موارد امنیتی و هزینهها مد نظر قرار گرفته شود به طوری که برای تمامی سازمان و ارگانها قابل اجرا باشد و همه افراد بتوانند به آن اعتماد کنند و مشارکت داشته باشند.
رای گیری الکترونیکی مستقیماً بر دو حزب بزرگ تأثیر میگذارد: رای دهندگان و دولت. از لحاظ نظری، برای ایجاد رای گیری آنلاین، باید یک مزیت قابل توجه (مثلا هزینهها) برای یک یا هر دو گروه مردم و دولت وجود داشته باشد.
در حالت ایده آل، رای دهندگان در انتخابات آنلاین از طریق سامانه هوشمند و یا اپلیکیشن رای گیری تجربه بهتری کسب میکنند، اطمینان بیشتری دارند که آرای آنها به درستی شمرده میشود و می توانند با سهولت و کارایی بیشتری رای دهند.
انتخابات آنلاین به طور بالقوه منجر به افزایش مشارکت رای دهندگان، کاهش هزینهها، افزایش اعتماد به نفس رای دهندگان و همچنین افزایش تمایل به مشارکت و همکاری در زمینههای مختلف دولتی و خصوصی میشود.
یکی از مزایای قابل توجه این سیستم جدید امکان افزایش کارایی است. با استفاده سامانه هوشمند رای گیری و اپلیکیشن انتخابات آنلاین، رای دهندگان می توانند به راحتی رای خود را ارسال کنند و نسبت به شمارش آرا خود اطمینان داشته باشند.
برگزاری انتخابات از طریق سامانه رای گیری آنلاین درصد خطا و اشتباه را تقریبا به صفر میرساند و همین امر محکمترین علت برای شرکت و برگزاری انتخابات غیر حضوری است زیرا تمام افراد میدانند که آرای آن به طرز صحیح و ایمنی شمارش خواهد شد.
رای گیری آنلاین از طریق سامانه انتخاباتی و یا اپلیکیشن رای گیری امکان افزایش سهولت در رای گیری را برای شهروندان را فراهم میکند زیرا گزینه حضوری بودن را حذف کرده و از نظر جغرافیایی در هر مکان و شرایطی که باشند میتوانند در انتخابات شرکت کنند. در ادامه بیشتر به فواید حذف فواصل جغرافیایی با انتخابات اینترنتی میپردازیم:
شهروندان میتوانند در خانه رای دهند و تمام وقت لازم را برای بررسی مسائل صرف کنند. رای دهندگان غالباً نسبت به انتخابات از طریق اپلیکیشن رای گیری اینترنتی ابراز علاقه میکنند.
انتخابات از طریق سامانه هوشمند رای گیری میتواند در میزان هزینه و مخارج صرفه جویی کند و دلیل اصلی آن هم این است که دیگر نیازی به انتشار و چاب کاغذ نیست.
برخی گزارشها نشان میدهد که به دلیل راحتی و سرعت بالا، میزان مشارکت رای دهندگان در انتخابات از طریق سامانه رای گیری اینترنتی افزایش مییابد. لذا این نوع انتخابات در مقایسه با انتخابات حضوری درصد مشارکت بالاتری را به همراه دارد.
نکتهای که باید در نظر گرفت این است که موفقیت در رای گیری آنلاین مستقیماً به توانایی دستگاههای رای گیری الکترونیکی در عملکرد و نیاز رای دهنده بستگی دارد. اما به طور کلی باید گفت که امروز بسیاری از سازمان و ارگانهای دولتی و غیر دولتی برگزاری انتخابات آنلاین از طریق سامانه رای گیری را ترجیح میدهند.